3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu hukukumuzda sağlık hizmetleriyle ilgili temel esasları düzenlemek amacıyla ihdas edilmiştir. Bu Kanun, Milli Savunma Bakanlığı dışında tüm kamu kurum ve kuruluşları ile özel hukuk tüzel kişilerini ve gerçek kişileri kapsamaktadır.
3359 sayılı Kanun ek 11. madde hangi suçu düzenlemektedir?
3359 sayılı Kanunun Ek 11’inci maddesine göre ruhsatsız olarak sağlık hizmeti sunan veya yetkisiz kişilerce sağlık hizmeti verdirenleri cezalandırmaktır. 3359 sayılı kanunun ek 11 maddesinin cezası bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezasıdır.
Özel izne tabi hizmet birimlerini Sağlık Bakanlığından izin almaksızın açan veya buralarda verilecek hizmetleri sunan sağlık kurum ve kuruluşları, bir önceki aya ait brüt hizmet gelirinin yarısına kadar idari para cezası ile cezalandırılır.
Sağlık hizmetleri kamu sağlığını ve düzenini doğrudan ilgilendirdiği için hem 1219 sayılı Kanun hem de 3359 sayılı kanunda bu hizmetlerin diplomasız, ruhsatsız veya çalışma belgesi olmadan yapılmasını suç olarak kabul etmiştir. Sağlık Bakanlığınca çıkarılan yönetmeliklerce her bir sağlık kuruluşunun veya sağlık hizmeti sunacak kişinin alması gereken ruhsat veya çalışma belgeleri belirlenmiştir. Bu ruhsat ve belgeleri almadan sağlık hizmeti verenlere ve verdirenlere 3359 sayılı Kanun’un Ek-11’inci maddesine göre 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası verilecektir. Bu dava genellikle İl Sağlık Müdürlüğünün Cumhuriyet Başsavcılığına yaptığı suç duyurusu neticesinde Asliye Ceza Mahkemelerinde görülmektedir. Ancak ruhsatsız sağlık hizmeti verme yanında belgede sahtecilik gibi bir takım suçların işlenmesi halinde dava Ağır Ceza Mahkemesinde görülür.
Diploma sahibi olmakla birlikte ruhsatsız olarak sağlık hizmeti sunanlar 3359 Sağlık Hizmetleri Temel Kanununun Ek 11’inci maddesine göre cezalandırılacaktır. Bu suçun işlenmesinde kast unsurun tespiti önemlidir. Ruhsatsız olmasına rağmen suç işleme kastı olmadan ruhsatsız diş hekimliği veya hekimlik yapanlar hakkında beraat kararı verilmelidir. Bu madde diplomasız hekimlik suçunun düzenlendiği 1219 sayılı Tababet Ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun maddeleri ile karıştırılmamalıdır. Zira ek 11’inci madde diploması olmasına rağmen ruhsat almadan hekimlik yapanların eylemlerini ihtiva etmektedir. Ruhsatsız diş hekimliği veya hekimlik yapmanın cezası ise bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıdır.
Ek Madde 11 – (Ek: 2/1/2014-6514/46 md.)
Sağlık hizmeti sunumu ile ilgili tüm iş ve işlemler Sağlık Bakanlığınca denetlenir. Olağanüstü durumlarda mesleğini icraya yetkili kişilerce acil sağlık hizmeti ulaşana ve sağlık hizmeti devamlılık arz edene kadar verilecek olan sağlık hizmeti hariç, ruhsatsız olarak sağlık hizmeti sunan veya yetkisiz kişilerce sağlık hizmeti verdirenler, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılır. Özel izne tabi hizmet birimlerini Sağlık Bakanlığından izin almaksızın açan veya buralarda verilecek hizmetleri sunan sağlık kurum ve kuruluşları, bir önceki aya ait brüt hizmet gelirinin yarısına kadar idari para cezası ile cezalandırılır.
Bakanlıkça belirlenen kayıtları uygun şekilde tutmayan veya bildirim zorunluluğunu yerine getirmeyen sağlık kurum ve kuruluşları iki defa uyarılır. Uyarıya uymayanlara bir önceki aya ait brüt hizmet gelirinin yüzde biri kadar idari para cezası verilir.
Sağlık Bakanlığınca belirlenen acil hastaya müdahale esaslarına; personel, tıbbi cihaz ve donanım, bina ve hizmet birimleri, malzeme ile ilaç standartlarına uyulmaması hâllerinde bir önceki aya ait brüt hizmet gelirinin yüzde beşine kadar idari para cezası uygulanır.
Bu maddedeki idari para cezasını gerektiren fiillerin bir yıl içinde tekrarı hâlinde idari para cezaları bir kat artırılarak uygulanır; üçüncü defa işlenmesinde ise sağlık kurum ve kuruluşunun ilgili bölümünün veya tamamının faaliyeti on güne kadar durdurulur. Aynı isim ve sahiplikte birden fazla sağlık kurum ve kuruluşu bulunması hâlinde idari yaptırımlar sadece ihlalin yapıldığı sağlık kurum ve kuruluşu ile sınırlı olarak uygulanır.
Bu maddede belirtilen idari para cezalarını vermeye valiler, faaliyet durdurma cezasını vermeye Sağlık Bakanlığı yetkilidir. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, üniversite sağlık uygulama ve araştırma merkezleri yönünden Yükseköğretim Kurulunun görüşü alınarak Sağlık Bakanlığınca düzenlenir.