İdari dava nedir?
İdari dava, devlet kurumları tarafından yapılan idari işlemlerin hukuka uygunluğunun denetlendiği ve yine kamu gücü tarafından kişilere verilen zararların tazmininin yargılama konusu yapıldığı dava türüdür. İdari davalar şahıslar ile devlet idareleri arasında görülen davalardır. Kamu kurum ve kuruluşlarını genel olarak “idare” olarak adlandırırız. İdarenin tesis ettiği işlemler hukuka aykırı ise ilgililer bu işlemlerin iptal edilmesini idare mahkemelerinden isteyebilirler. Yine idare tarafından maddi veya manevi zarara uğratılan kişiler bu zararlarının tazminin idari dava yoluyla isteyebilirler. Sonuç olarak hukuk devleti ilkesi uyarınca kamu gücü tarafından yapılan işlemlerin hukuki denetimi idari davalarla mümkün olabilir. İdari davalara Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi mahkemeleri bakar. Bu davalarda idari dava avukatları tarafından davacılar temsil edilir.
İdari davalar idare tarafından yapılan işlemlerin iptal edilmesine yarar. Örneğin, güvenlik soruşturmanız olumsuz neticelendiyse idari dava açarak bu işlemi iptal ettirebilirsiniz.
İdari dava türleri nelerdir?
İYUK’un 2’nci maddesine göre İdari dava türleri şunlardır;
- İptal Davası; İdarî işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan davalara iptal davası denir.
İptal davası
- Tam yargı davaları; İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları,
- Kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar.
Bir diğer tasnife göre idari dava çeşitleri aşağıdaki şekildedir[1];
- İptal Davaları
- Tam Yargı Davaları,
- İdari Sözleşmelerden Doğan Davalar
- Vergi Davaları
- Tespit Davaları
- Yorum Davaları
- Grup Davalar
İdari davalara ilişkin yargılama 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu(İYUK)’na gmre yapılır.
İptal davası nedir?
İptal davası idari işlemlerin yetki, şekil, sebep, konu ve amaç unsurları bakımından hukuka uygunluğunun incelendiği dava türleridir. İdari işlem kamu gücü tarafından tesis edilen icrai niteliğe sahip her türlü işlem anlamında gelir. İptal davasını hakkında idari işlem yapılan kişiler yani menfaati ihlal edilen kişiler açabilir. İptal davası vatandaş veya yabancı, kamu görevlisi, asker, polis, sivil vatandaş, ergin olmayan kişiler yani herkes tarafından açılabilir. İptal davasına çok sayıda örnek verilebilir. Günlük yaşamda herkes bir şekilde kamu kurum ve kuruluşlarında işlemler yapmakta veya hakkında işlemler yapılmaktadır. Bu idari işlemlerin yasalara aykırı yapıldığı düşünülüyorsa bu durumda iptal davası açılacaktır. Örneğin, mülakattan elenme, imar davaları, atanma, yer değişikliği, disiplin cezası iptali gibi memur davaları, bilgi edinme başvurularının reddi, güvenlik soruşturmaları gibi daha bir çok konuda iptal davası açmak mümkündür.
Tam yargı davası nedir?
Tam yargı davası devlete açılan bir tazminat davasıdır.İdarenin yani kamu gücünün yapmış olduğu işlem veya eylem nedeniyle bedenen veya malvarlığı bakımından zarara uğrayan kişilerin zararlarının tazmini için açılacak dava türüdür. Bu zarar maddi zarar olabileceği gibi manevi zarar da olabilir. Örneğin idari bir faaliyet yürütülürken aracınıza, evinize, mülkünüze veya bedeninize bir zarar verildiğinde bu zararın hesabı ve tazmini için tam yargı davası açmanız gerekir. Haksız bir şekilde memuriyetten atılan ve mesleğine geri dönen kişi mahrum kaldığı maaşları için tam yargı davası açacaktır. Kamu görevi esnasında yaralanan asker, polis, bekçi veya diğer devlet memurları maddi ve manevi zararlarının tazmini için tam yargı davası açmalıdır.
İdari sözleşmelerden doğan davalar nelerdir?
İdari sözleşmenin şartlarını şu şekilde sıralayabiliriz;
- Sözleşme kamu hizmetinin yürütülmesi veya kamu yararı amaçlı yapılmalı,
- Yapılan sözleşmenin taraflarından biri, bir kamu kurum veya kuruluşu, yani idare olmalı,
- Sözleşme idareye, diğer âkide tanımadığı ayrıcalıklar ve üstün yetkiler tanımalı,
İdari sözleşme türleri[2];
- Müşterek Emanet Sözleşmesi
- Kamu Hizmeti İmtiyaz Sözleşmeleri
- Malî İltizam Sözleşmeleri
- Kamu İstikraz Sözleşmesi
- İdarî Hizmet Sözleşmeleri
- İdarî Hizmet Sözleşmeleri(Sözleşmeli personel)
- Maden İşletme İmtiyazı Sözleşmeleri
- Yap-İşlet-Devret Sözleşmeleri
Vergi davaları nedir?
Vergi davaları, vergi mükellefi, vergi cezası muhatabı ile vergi idaresi arasındaki davalardır Vergşi davaları verginin tahsilinden önce veya sonra duruma göre iptal veya tam yargı davası şeklinde açılabilir. Neredeyse her alanda vergi uygulamalarının yaygınlaşması ile vergi talep eden devlet ile arz eden gerçek ve tüzel kişiler arasında vergi uyuşmazlığı kaçınılmaz hale gelmiştir. Vergi davalarının hızlı bir şekilde çözümlenmesi, gelir sağlayan vergi idaresi ve son aşamada da olsa ödeyecek olan vatandaş açısından önemlidir. Vergi davalarına vergi mahkemeleri bakar. Vergi yargılamasında uygulanacak usul ve esaslar açısından 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu uygulanmaktadır. Ayrıca 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 31. maddesinde atıf yapılan hususlarda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu hükümleri uygulanmaktadır. Vergi davalarında yazılı yargılama usulü uygulanmaktadır.
İdari yargıda tespit davası mümkün müdür?
Öğretide tartışılsa da İYUK ve Türk idari yargılama hukuku uygulamasında tespit davası yoktur.
İdari yargıda yorum davası nedir?
Yorum davası, 1925 tarihli ve 669 sayılı Şûrâ-yı Devlet Kanununda düzenlenmiş ve 13 yıl boyunca ülkemizde uygulama alanı bulmuştur.İdari Yargılama Usulü Kanununda “yorum davası” şeklinde bir dava türü yoktur. Dolayısıyla hukukumuzda böyle bir dava türü bulunmamaktadır[3].
İdari dava açma süresi
- İdari davalarda dava açma süresi Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür.
- İdari davalarda yazılı tebliğle birlikte süre başlar. Vergi, resim ve harçlar ile benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezalarından doğan uyuşmazlıklarda: Tahakkuku tahsile bağlı olan vergilerde tahsilatın; tebliğ yapılan hallerde veya tebliğ yerine geçen işlemlerde tebliğin; tevkif yoluyla alınan vergilerde istihkak sahiplerine ödemenin; tescile bağlı vergilerde tescilin yapıldığı ve idarenin dava açması gereken konularda ise ilgili merci veya komisyon kararının idareye geldiği; Tarihi izleyen günden başlar.
- Yönetmelik, yönerge vb. düzenleyici işlemlerde dava açma süresi ilan tarihini izleyen günden itibaren başlar. Ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililer, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilirler. Düzenleyici işlemin iptal edilmemiş olması bu düzenlemeye dayalı işlemin iptaline engel olmaz.
- Süreler, tebliğ, yayın veya ilan tarihini izleyen günden itibaren işlemeye başlar.
- Tatil günleri sürelere dahildir. Şu kadarki, sürenin son günü tatil gününe rastlarsa, süre tatil gününü izleyen çalışma gününün bitimine kadar uzar.
- İdari davalarda sürenin sonu adli tatile(ara verme) denk gelirse ara vermenin sona erdiği günü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzamış sayılır.
İdareye başvuru dava açma süresi(İYUK m.10)
Kişiler haklarında idari davaya konu olabilecek bir işlem veya eylemin yapılması için idareye başvuru yaparak idari dava süresini başlatabilirler. İdare başvurudan itibaren 30 gün içinde cevap vermezse buna zımni ret denir ve 60 günlük dava açma süresi başlar. İdare 30 gün içerisinde açıkça ret cevabı verirse dava açma süresi bu tarihte başlar.
Otuz günlük süre içinde idarece verilen cevap kesin değilse ilgili bu cevabı, isteminin reddi sayarak dava açabileceği gibi, kesin cevabı da bekleyebilir. Bu takdirde dava açma süresi işlemez. Ancak, bekleme süresi başvuru tarihinden itibaren dört ayı geçemez. Dava açılmaması veya davanın süreden reddi hallerinde, otuz günlük sürenin bitmesinden sonra yetkili idari makamlarca cevap verilirse, cevabın tebliğinden itibaren altmış gün içinde dava açabilirler.
Üst makamlara başvurma idari dava süresi(İYUK m.11)
İdari dava açmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılması üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde isteyebilirsiniz. Bu başvurma, işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durduracaktır. Otuz gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş(zımni ret) sayılır. İsteğin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde dava açma süresi yeniden işlemeye başlar ve başvurma tarihine kadar geçmiş süre de hesaba katılır.
İptal davası ile birlikte tam yargı davası açılması(İYUK m.12)
Madde 12 – İlgililer haklarını ihlal eden bir idari işlem dolayısıyla Danıştaya ve idare ve vergi mahkemelerine doğrudan doğruya tam yargı davası veya iptal ve tam yargı davalarını birlikte açabilecekleri gibi ilk önce iptal davası açarak bu davanın karara bağlanması üzerine, bu husustaki kararın veya kanun yollarına başvurulması halinde verilecek kararın tebliği veya bir işlemin icrası sebebiyle doğan zararlardan dolayı icra tarihinden itibaren dava süresi içinde tam yargı davası açabilirler. Bu halde de ilgililerin 11 nci madde uyarınca idareye başvurma hakları saklıdır
Tam yargı davalarında süre(İYUK m.13)
Tam yargı davalarına bir ve beş yıllık süreler geçerlidir.
Madde 13 – 1. İdari eylemlerden hakları ihlal edilmiş olanların idari dava açmadan önce, bu eylemleri yazılı bildirim üzerine veya başka süretle öğrendikleri tarihten itibaren bir yıl ve her halde eylem tarihinden itibaren beş yıl içinde ilgili idareye başvurarak haklarının yerine getirilmesini istemeleri gereklidir. Bu isteklerin kısmen veya tamamen reddi halinde, bu konudaki işlemin tebliğini izleyen günden itibaren veya istek hakkında otuz gün içinde cevap verilmediği takdirde bu sürenin bittiği tarihten itibaren, dava süresi içinde dava açılabilir.
İdari dava açma süresinin geçirilmesi
İdari dava açma süresi geçirildiyse davanız süreden reddedilir. Dolayısıyla idari dava konusunda dava hakkınızı tamamen kaybedebilirsiniz. Haklı olduğunuz bir davada sadece sürelere uyulmadığı için davanız reddedilebilir.
İdari dava dilekçesi nasıl hazırlanır?
İdari dava dilekçelerinin İYUK’un 3’üncü maddesine göre açılması gerekir.
Dilekçelerde;
a) Tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adresleri ile gerçek kişilere ait Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası,
b) Davanın konu ve sebepleri ile dayandığı deliller,
c) Davaya konu olan idari işlemin yazılı bildirim tarihi,
d) Vergi, resim, harç, benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezalarına ilişkin davalarla tam yargı davalarında uyuşmazlık konusu miktar,
e) Vergi davalarında davanın ilgili bulunduğu verginin veya vergi cezasının nevi ve yılı, tebliğ edilen ihbarnamenin tarihi ve numarası ve varsa mükellef hesap numarası, Gösterilir.
Dava konusu kararın ve belgelerin asılları veya örnekleri dava dilekçesine eklenir.
İdari dava dilekçelerinin usulüne uygun hazırlanması olası hak kayıplarının önüne geçilmesi bakımında önemlidir. Eğer idari dava dilekçesini usule uygun hazırlamazsanız dilekçe ret kararı sonrasında davanız da reddedilecektir. Dolayısıyla idari dava dilekçenizin hazırlanması sürecinde idari dava avukatlarından yardım almanız gerekir.
İdari dava dilekçe örneği
….. NÖBETÇİ İDARE MAHKEMESİ BAŞKANLIĞINA
Yürütmeyi Durdurma Taleplidir.
Adli yardım taleplidir.
DAVACI : …(TC:)
ADRES :
VEKİLİ : Av.
ADRES :
DAVALI :
KONU :
TALEP TARİHİ : 02.08.2023
- YETKİ KONUSUNDA AÇIKLAMALAR
…..
…..
……
- YÜRÜTMEYİ DURDURMAYA İLİŞKİN AÇIKLAMALARIMIZ
……
SONUÇ VE İSTEM: Yukarıda arz ve izah edilen ve resen gözetilecek sebeplerden ötürü;
Adli yardım talebimizin kabulüne,
- Öncelikle dava konusu işlemin YÜRÜTMESİNİN DURDURULMASINA,
- Dava konusu işlemin İPTALİNE,
- Yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı idareye yükletilmesine,
Karar verilmesini vekil eden adına saygıyla talep ederiz. 25.09.2023
Davacı Vekili
İdari dava ne kadar sürer?
İdari davalar ortalama 9 ay ila 12 ay arasında sürer. İstinaf süreci yaklaşık 12’dır. Temyiz aşamasındaki bir dosya Danıştay’da 2-3 yıl bekleyebilir. Bu süreler davaya bakan mahkemenin iş yüküne göre azalabileceği gibi artabilir.
İdari dava harç hesaplama(2024)
İptal davası 2024 yılı duruşmalı ve yürütmeyi durdurma talepli idari dava harç ve masrafları toplamda 3.479,70 TL’dir. Yürütmeyi durdurma ve duruşma talep edilmezse 2.055,20 TL tutarında idari dava harcı ödenecektir.
Tahsil Edilecek Harç/Masraf Bilgileri
| Masraf Açıklama | Adet | Tutar(TL) | Türü |
| Başvurma Harcı | 1 | 427,60 | Harç |
| Karar Harcı | 1 | 427,60 | Harç |
| YD Harcı | 1 | 704,50 | Harç |
| Posta Masrafları | 1 | 1.920,00 | Masraf |
| Harç Toplam | Masraf Toplam | Diğer Toplam | Toplam Tutar |
| 1.559,70 | 1.920,00 | 0,00 | 3.479,70 |
Tam yargı davalarında ise ayrıca dava miktarına göre harç hesaplaması yapılmaktadır.
İdari mahkemede avukat gerekir mi?
İdari davaların avukatla takibi şart değildir. Ancak idari mahkemelerde davaların hızlı, güvenli ve hak kaybı yaşanmadan sonuçlanması için avukatla takip edilmesi gerekir. İdari dava avukatları dava açılmadan önce idareye başvuru, sürenin canlandırılması, dava dilekçelerinin İYUK m.3’e göre hazırlanması, cevap dilekçelerinin verilmesi, duruşma ve ara kararların takibinin usule uygun olarak yapacaktır.
İdare mahkemesi 2024 vekalet ücreti ne kadar?
İdari davalarda 2024 yılı idare mahkemesi vekalet ücretleri duruşmasız işlerde 10.500 TL, duruşmalı işlerde ise 20.900 TL’dir. Bölge İdare Mahkemelerinde takip edilen işler için istinaf aşamasında 10.200 TL, ilk derece olarak görülüyorsa 16.500 TL’dir. Danıştay’da temyiz aşamasında görülen davalar için 17.100 TL vekalet ücreti ödenmektedir.
İdare hukuku avukatı ne iş yapar?
İdare hukuku avukatı dava açılmadan önce idareye başvuru, sürelerin kontrolü, sürenin canlandırılması, dava dilekçelerinin İYUK m.3’e göre hazırlanması, cevap dilekçelerinin verilmesi, duruşma ve ara kararların takibi, bölge idare mahkemesinde istinaf ve Danıştay’da temyiz süreçlerinin takibi gibi işleri yapar.
İdari mahkemeyi kaybedersem ne olur?
İdare davanızı kaybetmeniz davanın reddedilmesi demektir. Bu durumda karara itiraz etmeniz gerekir. İdari davanın reddedilmesi durumunda idarenin vekiline Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine görekarşı vekalet ücreti ödemeniz gerekir.
Hangi davalar idare mahkemesinde açılır? İdari yargı mahkemesi hangi davalara bakar?
Bir kısım İdari dava örnekleri aşağıda sıralanmıştır.
- 3091 Sayılı Taşınmaz Mal Zilyetliğine Yapılan Tecavüzlerin Önlenmesi Hakkındaki Kanundan Doğan İşlemler,
- 6458 sayılı YUKK’tan doğan işlemler
- Geçici koruma, Giriş yasağı, ikamet izni, tahdit kodu, uluslararası koruma,
- Adli sicil işleri
- Amme alacaklarının tahsili
- Asker ailelerine yardım işleri
- Banka promosyon işleri
- Belediye işleri
- Çevre Etki değerlendirme işlemleri
- Ecrimisil ve tahliye işleri
- Askeri okul öğrenciliğe kabul işlemleri
- Emniyet teşkilatına bağlı öğretim kurumlarıyla ilgili işler
- Diploma ve denklik işleri,
- Tıpta uzmanlık,
- Akademik Unvanlar,
- Yükseköğretim personeli atama işlemleri, disiplin işlemleri,
- Yüksek öğrenim döner sermaye ve parasal haklar,
- Yeterlilik ve alan işleri,
- Emekli ikramiye, intibak, tedavi işlemleri,
- İdari para cezalarına ilişkin işler,
- İhale yasaklama işleri,
- İmar affı, ifraz ve tevhid,
- Kentsel dönüşüm,
- Mühürleme, durdurma, yıkım ve para cezası,
- Rusat, izin yapı denetimi, iskan işleri,
- İşyerilerinin açılması ve ruhsat işleri, faaliyyten men,
- Lojman işleri,
- Acele kamulaştırma işleri,
- Kamulaştırmasız el atmadan doğan işler,
- Memur adaylık davaları,
- Atama, göreve dönme, açıktan atama,
- Kurumiçi atama, kurumlararası atama,
- Memur disiplin işleri,
- Devlet memurluğundan çıkarma,
- Sözleşme feshi veya yenşlenmemesi,
- Özelleştirme işlemleri,
- RTÜK işlemleri,
- Rekabet kurulu işlemleri,
- Silah ruhsatı işleri,
- Cismani zarar davaları,
- Tam yargı davaları,
- Nakdi tazminat davaları,
- Terörle mücadele malullük, istihdam hakları,
- Tazminat ve yardım davaları,
- Vazife malullüğü,
- Subay astsubay davaları,
- Uzman erbaş, sözleşmeli er idari davaları,
İdari dava kime karşı açılır?
İdari davalar işlemi tesis eden idareye karşı açılır. İşlemi tesis eden idare bakanlıklar, valilikler, belediyeler, kurumlar olabilir. Dava dilekçesinde hasım yanlış gösterilmişse idare mahkemesi hasım düzeltme yoluyla bunu düzeltir ve sorun yaşamazsınız.
İdare mahkemesi kaç ay sürer?
İdare mahkemesindeki davalarım yaklaşık 9-12 ay arası süreceği söylenebilir. Bölge idare mahkemesinin karar vermesi ortalama 12 aydır.
İdari dava duruşma nasıl olur?
İdari davalarda duruşma istisnaidir. Yani davacının talebi olması halinde yapılır. İdari yargılama yazılı yargılama olarak sürdürülür. İdari davanın duruşmasında hakim ilk olarak davacıya söz verir. Davacının ardından davalı idare vekiline söz verilir. Devamında davacıya ve davalıya tekrar söz verilir. Duruşmada karar açıklanmaz. İdari davanın duruşması yapıldıktan sonra yaklaşık 15-30 gün içinde gerekçeli karar yazılı olarak taraflara tebliğ edilir.
İdari dava avukatı Ankara
Ankara idari dava avukatı olarak devlet kurumlarının neredeyse tamamının bulunduğu Ankara ilinden idari davaları takip etmekteyiz. Bakanlıklarlar, Sosyal Güvenlik Kurumu, Jandarma ve Sahil Güvenlik Teşkilatına açılan davalar Ankara’da görülmektedir. Bu davalarda “en iyi idari dava avukatı” olmayı ilke edinerek tecrübelerimizi vekili olduğumuz davalara aktarmaktayız. İdari dava avukatları “memur davalarına bakan avukatlar” olarak da bilinirler. Türkiye’nin en iyi idari dava avukatları gerek dava dilekçesinin hazırlanmasında gerekse duruşma sürecinde müvekkillerinin haklarını en iyi şekilde savunur ve dava sürecinin hızlı sonuçlanmasını sağlarlar. 10 yılı aşkın bir süreden beri idari davalar konusunda müvekkillerimize bilgi ve tecrübemizi katarak en iyi şekilde hizmet vermekteyiz. İdari davalarınızda hukuk büromuzla iletişim kurmanız başarı şansınızı artıracaktır.
Memur davalarına bakan avukatlar
Memur davaları bütün olarak kamu görevlilerinin idari yargıya tabi olarak açacakları davaları ifade eder. 657 sayılı kanuna tabi çalışan memurların, askerlerin, polislerin sağlık personellerinin ve özel kanunlara tabi çalışan tüm kamu görevlilerinin idari işlemlerin iptaline karşı açacakları davalarda memur davalarına bakan avukatlardan yardım almaları önemlidir. İdari davalar alanında uzman idari avukatlarımızla iletişim kurarak hukuki yardım alabilirsiniz.
Kamu görevlilerinin açacakları davalarda yetkili idare mahkeme
Madde 33 – 1. (Değişik: 5/4/1990-3622/12 md.) Kamu görevlilerinin atanması ve nakilleri ile ilgili davalarda yetkili mahkeme, kamu görevlilerinin yeni veya eski görev yeri idare mahkemesidir.
2. Kamu görevlilerinin görevlerine son verilmesi, emekli edilmeleri veya görevden uzaklaştırılmaları ile ilgili davalarda yetkili mahkeme, kamu görevlisinin son görev yaptığı yer idare mahkemesidir.
3. (Değişik: 5/4/1990-3622/12 md.) Kamu görevlilerinin görevle ilişkisinin kesilmesi sonucunu doğurmayan disiplin cezaları ile ilerleme, yükselme, sicil, intibak ve diğer özlük ve parasal hakları ve mahalli idarelerin organları ile bu organların üyelerinin geçici bir tedbir olarak görevden uzaklaştırılmalarıyla ilgili davalarda yetkili mahkeme ilgilinin görevli bulunduğu yer idare mahkemesidir.
4. (Ek: 2/7/2012-6352/60 md.) Özel kanunlardaki hükümler saklı kalmak kaydıyla, hâkim ve savcıların mali ve sosyal haklarına ve sicillerine ilişkin konularla, müfettiş hal kâğıtlarına karşı açacakları ve idare mahkemelerinin görevine giren davalarda yetkili mahkeme, hâkim veya savcının görev yaptığı yerin idari yargı yetkisi yönünden bağlı olduğu bölge idare mahkemesine en yakın bölge idare mahkemesinin bulunduğu yer idare mahkemesidir.
Askeri idari davalar
Askeri idari davalar askeri hizmet veya eylemlerden kaynaklı iptal ve tam yargı davalarıdır. Askeri davalarda askeri avukatların açacağı davalara Subay, astsubay, uzman çavuş, sözleşmeli er, yedek subay ve astsubay davaları, Askeri disiplin cezasının iptali, TSK’dan ayırma iptal davası, uzman erbaş sözleşme feshi iptal davası, askeri öğrenci davaları, güvenlik soruşturması iptal davası, çürük raporu tazminat davaları örnek verilebilir.
Kara, Hava ve Deniz Kuvvetleri personeli asker kişilerin açacakları davalarda yetkili mahkeme
Madde 20/C- (Ek:24/6/2021-7329/16 md.)
1. Bu madde; Millî Savunma Bakanlığı kadrolarında çalışan kamu görevlileri ile 25/6/2019 tarihli ve 7179 sayılı Askeralma Kanunu kapsamında askerlik hizmetini yerine getiren yedek subaylar ve yedek astsubaylar ile erbaş ve erleri ilgilendiren ve askerî hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıklar hakkında uygulanır. (Ek cümle:30/6/2022-7415/8 md.) Bu uyuşmazlıkların çözümünde ilgilinin görev yaptığı yerin idari yargı yetkisi yönünden bağlı olduğu bölge idare mahkemesinin bulunduğu yerdeki idare mahkemesi yetkilidir.
2. Dava dilekçelerinde, 3 üncü maddenin ikinci fıkrasında sayılanlara ilaveten bu madde kapsamındakilerin sicili, varsa sınıfı ve rütbesi de gösterilir.
3. Dilekçeler ile davalara ilişkin her türlü evrak, 4 üncü maddede belirtilen yerlere ilaveten ilgili idari yargı merciine gönderilmek üzere en yakın amirlere verilebilir.
4. Savaş hâlinde yürütmenin durdurulmasına karar verilemez.
5. Olağanüstü hâller sebebiyle alınan tedbirlerin uygulanmasında görevlendirilenlerin naklen atanmalarına ilişkin iptal davalarında, yürütmenin durdurulmasına karar verilemez.
6. Yüksek Askerî Şûranın terfi işlemleri ile kadrosuzluk nedeniyle emekliye ayırma işlemleri hariç her türlü ilişik kesme kararlarına karşı yargı yolu açıktır.
İdare mahkemesi kararının uygulanmaması suç duyurusu
İdare mahkemesinin vermiş olduğu iptal veya tazminat kararı idare tarafından 30 gün içerisinde uygulanmak zorundadır. İdare mahkemesi kararını uygulamayan kamu görevlileri TCK’nın 257’nci maddesine göre suç işlemektedirler. Kararın uygulanmaması halinde ilgililer hakkında suç duyurusunda bulunulması halinde sürecin hızlandığına çokça şahit olunmuştur. Ayrıca iptal davalarının uygulanması için kesinleşmesine de gerek yoktur. İlk derece mahkemesi kararı 30 gün içinde doğrudan uygulanacaktır.
Madde 28 – 1.(Değişik:10/6/1994-4001/13 md.) Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur. Bu süre hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez.
[1] KAPLAN, Gürsel. idari Yargilama Hukuku. Ekin Yayinlan, Bursa, 2016.
[2] Odyakmaz, Zehra. “Genel Olarak İdarenin Sözleşmeleri.” Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2.2 (1998).
[3] HASOĞLU, Aynur. “TÜRK İDARİ YARGILAMA HUKUKUNDA BİR DAVA TÜRÜ OLARAK YORUM DAVASI.” Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 17.2 (2022): 523-540.