Av. Kubilay REŞBER

Deneyim, İlgi ve Çözüm Odaklı Yaklaşım

Sözleşmeli Erbaş Ve Uzman Erbaş Arasındaki Fark Nedir?

Hem uzman erbaşlar hem de sözleşmeli erbaşlar “erbaş” rütbesindedir. Ancak uzman erbaşlar sözleşmeli erbaşların üstü konumundadır. Ayrıca her iki meslek grubunun tabi oldukları kanunlar da farklıdır. Uzman erbaşlık statüsü sözleşmeli er/erbaşlık statüsünden uzun yıllar önce ortaya çıkmıştır. Uzman erbaş ve sözleşmeli erbaşlık statüleri karıştırılsa da birbirinden farklı statülerdir.

İlk olarak Türk Silahlı Kuvvetlerinde  profesyonel asker statüsündeki personel sayısının arttırılmasına yönelik olarak 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu 25/3/1986 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Böylece uzman erbaş kadroları ilk kez ihdas edilmiştir.Uzman erbaşlık kadrosunun ortaya çıkma gerekçesi TSK bünyesinde devamlılık arz eden teknik ve kritik görevlerde yetişmiş personel ihtiyacının karşılanmasıdır.

Daha sonra 2011 yılında sözleşmeli er/erbaş statüsü getirilmiştir.  “Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanunu” 22 Mart 2011 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Uzman erbaşların yanında sözleşmeleri er alımının yapılmasında amaç yaşa ve fiziksel güce dayanan ilk kademe insan gücü ihtiyacının karşılanmasıdır.[1]

Sözleşmeli çavuş, sözleşmeli onbaşı, uzman onbaşı ve uzman çavuşlar erbaş sayılır.(m.3-a-2)

Erbaş rütbesi hem sözleşmeli erbaşları hem de uzman erbaşları içerisine almaktadır.

Sözleşmeli er/erbaşlar ile uzman erbaşlar farklı kanunlara tabi olarak görev yaparlar.

Sözleşmeli Erbaş ve Er Kanununun 4/3 maddesine göre “Sözleşmeli erbaş ve erler ile sözleşmeli er adayları, asker kişi sayılırlar. Sözleşmeli erbaşlar, muvazzaflık hizmetinde olan emsal rütbedeki erbaşların üstü, emsal rütbedeki uzman erbaşların astıdır.”

Kısaca yasalarımıza göre uzman erbaşlar sözleşmeli erbaşların üstü konumundadır.

Sözleşmeli Er ve Erbaş Kanununu Gerekçesi şu şekildedir;

“Profesyonel orduya geçişin ilk aşaması olan uzman erbaş istihdamına yönelik çalışmalara 1984 yılında başlanmış ve bu amaçla hazırlanan 3269 sayılı Uzman Erbaş Kanunu 18/3/1986 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 3269 sayılı Kanun uyarınca uzman erbaş istihdamına ise 1989 yılında başlanmıştır. Özellikle terörle mücadelede görev yapan komando birliklerinin uzman erbaşlardan teşkil edilmesine yönelik alınan karar çerçevesinde, bu birliklerde muvazzaf erbaş ve er görevlendirilmesine son verilmiş olup, Türk Silahlı Kuvvetlerinde uzman erbaşların istihdamı artarak devam etmektedir.

Uzman erbaşlar komando, tank şoförü, silah sistem operatörü gibi teknik bilgi ve beceri ile fiziksel nitelik gerektiren görev kadrolarında istihdam edilmektedir. Ancak yirmi yıldan fazla süredir elde edilen tecrübeler, uzman erbaşların otuz yaşını geçtikten sonra özellikle fiziki güç gerektiren görevlerde arzu edilen verimi sağlayamadığını göstermiştir.

Türk Silahlı Kuvvetleri, 1984 yılından bu yana özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde bölücü terör örgütü mensupları ile mücadelesini başarıyla sürdürmektedir. Bu süreçte subay, astsubay, uzman jandarma ve uzman erbaşlar profesyonel askerler olarak, erbaş ve erler ise yükümlü olarak görev almışlardır. Erbaş ve erler, ortalama üç ay süreli temel askerlik eğitimini müteakip iç güvenlik birliklerine tertip edilmekte ve kalan hizmet sürelerini bu birliklerde tamamlamaktadır. Bölgeye alışıp, terörle mücadelede tam olarak tecrübe kazandıklarında ise askerlik yükümlülükleri sona ermektedir. Bu nedenle Genelkurmay Başkanlığınca uygun görülecek  kadrolarda, mevcut erbaş ve erler yerine iyi eğitimli ve profesyonel personelin kısa ve belirli süreli olarak istihdamına ihtiyaç duyulmuştur.”

 

Er ile Erbaş arasındaki fark nedir?

Türk Silahlı Kuvvetleri İç Hizmet Kanununa göre;

Er: İhtiyaçları Devlet tarafından deruhte ve temin olunan rütbesiz askerdir. Sözleşmeli erler de bu Kanuna göre er sayılır.

Erbaş: İhtiyaçları Devlet tarafından deruhte ve temin olunan onbaşı ve çavuş rütbelerini haiz askerdir.

 

[1] Sayan, İpek Özkal, and Erdem Özgür. “TÜRKİYE’DE İDARİ VE ASKERİ ALANDA 1 SÖZLEŞMELİ PERSONEL İSTİHDAMI.” Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 11.2 (2020): 139-153.

Son Makaleler

Yayınımız Var!

Geri Gönderme Merkezlerinde İnsan Hakları Hukukuna İlişkin Temel Sorunlar

Çalışma, devletlerin göçü kontrol, sınırlandırma, caydırma, göçmenliğin niteliğinin tespiti, belgelerin tasdiki, sınır dışı gibi resmi veya gayri resmi saiklerle idari gözetim altına alınması sürecini insan hakları bağlamında ele almaktadır..