Ulusal marker nedir?
Petrol ürünleri üzerinden yapılan kaçakçılık ülke ekonomisi yönünden çok ciddi vergi kayıplarına neden olmaktadır. Örneğin kara para aklama aracına dönüşmekte ve kayıp dışı bir suç ekonomisi oluşturmaktadır. Bu nedenle ülke içerisindeki akaryakıtın kaçak olup olmadığını anlamak için EPDK ulusal marker denetimi yapar.
Ülkemizde piyasaya sürülen akaryakıt türlerine ulusal marker adı verilen kimyasalı yetkili kurum ekler. Bu maddeyi TÜBİTAK üretmektedir. Ülke içerisinde herhangi bir yerde denetleme yapan yetkili akaryakıt içerisindeki ulusal marker miktarına bakar. Sonuçta ulusal marker hiç yoksa veya yeterince bulunmuyorsa akaryakıt kaçakçılığı suçu söz konusu olur.
Ulusal marker uygulamasının işleyişini ve denetimlerini Enerji Piyasası Denetleme Kurumu(EPDK) yapar. Nihayetinde bu uygulama ile akaryakıt kaçakçılığını önemli ölçüde azaltmıştır. Ulusal markersiz akaryakıta ilişkin suç teşkil eden eylemleri şu şekilde sıralayabiliriz. (5607 sayılı KMK’nın 3’üncü maddesinin 11’inci fıkrası)
- Ticari amaçla üretme, bulundurma veya nakletme,
- Satışa arz etme veya satma,
- Bu özelliğini bilerek ve ticari amaçla satın alma,
Yargıtay’a göre içerisinde ulusal marker bulunmayan 120 litre akaryakıtı bulunduran kişinin ticari amacı yoktur. Bu karar “Sanığın olay tarihinde şoförlük yaptığı … plakalı kamyonetin arkasında bulunan 2 adet bidonda ele geçen marker seviyesi geçersiz 120 litre akaryakıtı tanımadığı bir şahıstan kendisinin aldığını beyan etmesi, kaçak eşyanın yakalandığı aracın ticari nitelikte olmasının anlaşılması karşısında sanığın atılı suçtan mahkumiyeti gerekirken, sanığın ticari kastının olmadığı yönündeki beyanına itibar edilerek, mahkumiyeti yerine beraatine karar verilmesi,” (7. Ceza Dairesi 2021/1131 E., 2021/10651 K.) şeklindedir.
Ancak ulusal markersiz 1300 litre yakıt bulunduran kişide ticari amaç vardır. Bu karar “15/07/2014 tarihinde sanığın kullandığı … plaka sayılı aracın durdurulduğu, araçtan mazot kokusu gelmesi ve bidonların görülmesi üzerine Cumhuriyet Savcılı ile görüşme tutanağına istinaden yapılan aramada marker seviyesi geçersiz 1300 litre kaçak akaryakıtın ele geçirildiği olayda, mazot bidonlarının görülür vaziyette bulunması ve suçüstü hali ve yakalanan akaryakıtın miktar ve niteliğine nazaran ticari mahiyette oluşu değerlendirilerek, eylemin 5607 sayılı Yasa kapsamında bulunduğu anlaşılmakla, sanığın bu suçtan mahkumiyeti yerine yazılı şekilde beraatine karar verilmesi,”( 7. Ceza Dairesi 2021/4090 E. , 2021/9841 K.) şeklindedir.
Ulusal marker bulunmayan akaryakıt bulundurma, satma ve nakletme suçunun cezası
Akaryakıt kaçakçılığı suçuna ilişkin soruşturma neticesince savcı Asliye Ceza Mahkemesinde dava açar. Ulusal marker bulunmayan akaryakıt bulundurma, satma ve nakletme suçunun cezası iki yıldan beş yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezasıdır. Fakat akaryakıt yurtdışından kaçak sokulmuşsa ceza iki kat artacak ve 3 yıldan az olmayacaktır. Ulusal Marker ölçümünde seyyar veya sabit kurulmuş tesislerde alınan numune üzerinde “akredite laboratuvar analizi” yapılmadan mahkeme mahkumiyet kararı veremez.