“İçtihat Metni”
T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/4064
Karar No : 2021/6417
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ….
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : … Komutanlığı … Mknz. P.Tug. … Tabur Komutanlığında …. olarak görev yapmakta iken, … tarihinde, Hatay ili, … ilçesi, … Hudut Karakolundaki komutan odasında, bölgedeki kaçakçılık olayı ile ilgili tahkikat yaptığı sırada, silahla vurulması sonucu şehit olan eşinden dolayı kendisine 5434 ve 2330 sayılı Kanun uyarınca vazife malullüğü maaşı bağlanan davacı tarafından, hakkında 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu hükümlerinin uygulanması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının 04/12/2013 tarih ve 82.184.003 sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesince; davacının eşinin, … tarihinde Hatay ili, … ilçesi, … Hudut Karakolunda, bölgesindeki kaçakçılık olayı ile ilgili tahkikat yaptığı sırasında, karışmış olduğu kaçakçılık olayının ortaya çıkacağını anlayan ve nöbet yerini terk ederek takım komutanı odasına giren piyade onbaşı olarak görev yapan bir askerin silah ile ateş etmesi sonucu şehit olduğunun açık olduğu; dolayısıyla, davacının eşinin vefatının 3713 sayılı Kanun’da tanımlanan şekilde terör eylemine muhatap kalması sonucu meydana geldiği anlaşıldığından, davacının 3713 sayılı Kanun ile tanınan haklardan yararlandırılması gerekirken, aksi yönde tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle anılan işlemin iptaline karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Söz konusu vefat olayının, terör eylemleri sonucu gerçekleşmediği, dolayısıyla 3713 sayılı Kanun kapsamında bir durumun olmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ :Davacının eşinin vefatı, terör eylemi nedeniyle olmadığından, davacının 3713 sayılı Kanun hükümlerinden yararlandırılmamasına ilişkin dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu; bu nedenle, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacının eşi, … Komutanlığı ….. P.Tug. 2. …. Hudut Tabur Komutanlığında …. olarak görev yapmakta iken, … tarihinde Hatay ili, Yayladağı ilçesi, … Hudut Karakolunda, bölgedeki kaçakçılık olayı ile ilgili yaptığı tahkikat sırasında,karışmış olduğu kaçakçılık olayının ortaya çıkacağını anlayan ve nöbet yerini terk ederek takım komutanı odasına giren piyade onbaşı olarak görev yapan bir askerin silah ile ateş etmesi sonucu şehit olmuş, bu nedenle davacıya 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun uyarınca vazife malullüğü maaşı bağlanmış ve … Nakdi Tazminat Komisyonunun … tarih ve … sayılı kararı uyarınca nakdi tazminat ödenmiştir.
Davacı tarafından, … tarihli dilekçeyle, hakkında … sayılı Kanun hükümlerinin uygulanması istemiyle yaptığı başvurunun, Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığının 04/12/2013 tarih ve 82.184.003 sayılı işlemiyle; davacının eşinin vefatının, 3713 sayılı Kanun’da tanımlandığı şekilde terör olaylarına muhatap kalması sonucu meydana gelmediği ileri sürülerek reddedilmesi üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
3713 sayılı Terörle Mücadele Kanun’un 1. maddesinde; “Terör; cebir ve şiddet kullanarak; baskı, korkutma, yıldırma, sindirme veya tehdit yöntemlerinden biriyle, Anayasada belirtilen Cumhuriyetin niteliklerini, siyasi, hukuki, sosyal, laik, ekonomik düzeni değiştirmek, Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmak, Türk Devletinin ve Cumhuriyetin varlığını tehlikeye düşürmek, Devlet otoritesini zaafa uğratmak veya yıkmak veya ele geçirmek, temel hak ve hürriyetleri yok etmek, Devletin iç ve dış güvenliğini, kamu düzenini veya genel sağlığı bozmak amacıyla bir örgüte mensup kişi veya kişiler tarafından girişilecek her türlü suç teşkil eden eylemlerdir.” şeklinde tanımlanmıştır.
Aynı Kanun’un 21. maddesinde; “Kamu görevlilerinden yurtiçinde ve yurtdışında görevlerini ifa ederlerken veya sıfatları kalkmış olsa bile bu görevlerini yapmalarından dolayı terör eylemlerine muhatap olarak yaralanan, sakatlanan, ölen veya öldürülenler hakkında 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümleri uygulanır. Ayrıca;
a) Malül olanlarla, ölenlerin aylığa müstehak dul ve yetimlerine bağlanacak aylığın toplam tutarı, bunların görevde olan emsallerinin almakta oldukları aylıklardan; emekli olanların öldürülmeleri halinde ise, dul ve yetimlerine bağlanacak aylığın toplam tutarı ve Kanuna göre kendisine bağlanabilecek emekli aylığından az olamaz. Yaşamak için gereken hareketleri yapamayacak ve başkasının yardım ve desteğine muhtaç olacak derecede malül olanlar ile ölenlerin dul ve yetimlerine en yüksek devlet memuru aylığı üzerinden, diğerlerine mevcut aylıkları üzerinden, 30 yıl hizmet yapmış gibi emekli ikramiyesi ödenir. Bu bent hükümlerine göre ilgililere fazla olarak yapılan ödemeler, faturası karşılığı ilgili sosyal güvenlik kuruluşlarınca Hazineden tahsil edilir.” düzenlemesi yer almıştır.
Anılan maddenin … tarih ve 6353 sayılı Kanunla eklenen ikinci fıkrasında; “Kamu görevlileri ile birinci fıkranın (h) ve (j) bentleri kapsamına girenlerden terör olaylarını önlemek amacıyla her türlü patlayıcı maddeye bağlı olarak meydana gelen olaylar sonucunda ya da her ne şekilde olursa olsun terör olaylarının önlenmesi, takibi veya etkisiz hale getirilmesi amacıyla ifa edilen görevler sırasında veya bu görevlere gidiş dönüşler esnasında meydana gelen kazalar sonucunda yaralanan, sakatlanan, hastalanan veya hayatını kaybedenler, birinci fıkranın durumlarına uygun hükümlerinden yararlandırılır.” düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda açık metinlerine yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca, memur ve kamu görevlilerinin, görevlerini ifa ederlerken terör eylemlerine muhatap kalarak yaralanmaları, sakat kalmaları, ölmeleri veya öldürülmeleri halinde, 3713 sayılı Kanun kapsamında sayılmaları ve bu Kanun ile tanınan haklardan yararlandırılmaları gerekmektedir.
Öte yandan, görevini ifa ederken ya da görevinden dolayı terör eylemlerine muhatap olan kamu görevlilerinin, maruz kaldıkları eylemin niteliğinin tam olarak saptanması, terör örgütü tarafından işlenmiş bir suç mağduru olmanın yanında, mağduriyetin terörist faaliyetle ilgili olmasının 3713 sayılı Kanun hükümlerinden yararlandırılabilmek için gerekli bir koşul olduğu açıktır.
Dosyanın incelenmesinden, davacının eşinin Hatay ili, Yayladağı ilçesi, … Karakolundaki komutan odasında, bölgedeki kaçakçılık olayı ile ilgili tahkikat yaptığı sırada, kaçakçılık olayına karışan, piyade onbaşı olarak görev yapan bir askerin silah ile ateş etmesi sonucu şehit olduğunun açık olduğu; bu durum karşısında, olayın terör eylemi nedeniyle gerçekleşmediği anlaşılmıştır.
Bu durumda; davacının eşinin vefatı, terör eylemi nedeniyle gerçekleşmediğinden, davacının başvurusunun reddi yolunda tesis edilen işlemde hukuka aykırılık ve dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:.., K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun’un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 08/12/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.